Er is internet, en er is Urker internet. Dat is een ander soort internet. De sterke cohesie en verbondenheid van Urk maken sociale media een perfecte voedingsbodem voor nieuws en discussies. Urk zelf voelt als één groot sociaal netwerk. Maar zoals zo vaak, brengt dat voordelen én uitdagingen met zich mee. Sociale media en Urk zijn dan ook meer dan eens een explosieve mix van nieuwsgierigheid en betrokkenheid.
Gisteren was zo’n dag. Een logo—het nieuwe gemeentelogo, om precies te zijn—ontketende een storm aan reacties. Wat gebeurde er precies?
Wat gebeurde er?
Gisterochtend plaatste ik dit artikel over het nieuwe gemeentelogo, en met name het conceptlogo onderaan — een alternatief concept voor het gemeentelogo — werd opgepikt. Dit logo werd breed gedeeld op Facebook (zoals deze post) en in WhatsAppgroepen, waar het de onvrede over het nieuwe logo verder aanwakkerde.
Voor de duidelijkheid: ik heb dit concept niet zelf gemaakt. Het is mij anoniem aangeleverd, en de maker wil graag anoniem blijven—een verstandige keuze, zo blijkt achteraf.
De kritiek op het nieuwe logo ging voornamelijk over herkenbaarheid. Veel mensen voelden zich niet vertegenwoordigd door het strakke ontwerp. Een veelgehoorde klacht was dat er geen vis in zat, terwijl die in het conceptlogo juist prominent aanwezig was. Voor veel Urkers werd dat concept het voorbeeld van “zo willen we het!”
Misverstanden en emoties
Een belangrijk deel van de ophef leek te ontstaan door een misverstand: veel mensen haalden het gemeentelogo en het wapen van Urk door elkaar. Het wapen, dat stamt uit 1819, is onveranderbaar en blijft bestaan. Het nieuwe logo bevat een verwijzing naar het schild uit dat wapen, maar is iets heel anders. Toch dacht een groep mensen dat het wapen vervangen was. Dit hadden ze kunnen weten door de gemeentelijke website te lezen, maar die informatie bereikte niet iedereen.
Zo ontstonden twee kampen: een groep die het nieuwe logo inhoudelijk niet mooi vond en een groep die de symboliek en functie door elkaar haalde. Het sentiment werd uiteindelijk hetzelfde: dit logo moet anders.
Een golf van reacties
De discussie kreeg extra voeding door een aantal ontwikkelingen:
- Het viel op dat het nieuwe logo veel leek op dat van een andere gemeente. Was dit toeval, of diende dat logo als inspiratie?
- Er werd een petitie gestart, waarin men opriep om het wapen van Urk terug te laten komen in het logo. De petitie werd meer dan 600 keer getekend.
- Kritische artikelen verschenen online, met zeer dubieuze argumenten (zo dubieus dat ik ze niet eens ga linken).
- De gemeente reageerde op sociale media als Facebook, Instagram en LinkedIn om de onrust te sussen. Ook CEO’s van grote bedrijven mengden zich in de discussie.
- De regionale omroep deelde een artikel die ook de NOS verscheen en het kwam op Radio 2 voorbij
- In WhatsAppgroepen circuleerden alternatieve ontwerpen en memes, wat de discussie verder aanwakkerde.
Maar even terug naar waar het ook alweer om ging: het gaat allemaal om een logo. Een logo. Een beeldmerk. Een plaatje.
Toch? Of gaat het om meer?
Meer dan een logo
Deze kwestie gaat over meer dan alleen een logo. Zoals zo vaak raakt het aan de kern van de Urker identiteit: wie zijn we, en hoe willen we onszelf presenteren? De moderne, strakke elementen van het nieuwe logo, samen met het ontbreken van de vis en het water, voelden voor veel Urkers als een breuk met hun traditie en zelfbeeld.
De emoties rondom het logo zeggen veel over de veranderende dynamiek op Urk. Het nieuwe logo roept weerstand op omdat het niet “Urkers” voelt. Of, anders gezegd: er is een kloof tussen de abstracte esthetiek van het ontwerp en het beeld dat Urkers van zichzelf hebben.
Dat het zwembad gister ook een nieuwe mascotte heeft gekregen (let wel: met striept-baotjen), daar heb ik niemand over gehoord. Dat is leuk, dat is voor de kinderen, dan kan alles. Maar een gemeentelogo? Dat is zware kost. Daar vinden mensen dingen van.
Reflectie
Waarom roept een logo zoveel emotie op? Het antwoord ligt in de sterke betrokkenheid van Urkers bij hun gemeenschap. Die passie is bewonderenswaardig en uniek. Welke andere gemeente kan zo’n intense betrokkenheid tonen?
Ik ben nog aan het verwerken wat er precies gebeurde gister, maar ik blijf ook bij wat ik gister ook schreef in de laatste alinea en hierboven. Ik zie deze reuring als een vorm van passie en betrokkenheid, welke andere gemeente kan dat zeggen? Maar ook, als alle stof is neergedaald: het nieuwe logo is wat het is. En laten we dit niet groter maken dan dat het is.
Veelgestelde vragen
Wat vind jij van het logo?
Mijn mening staat in het artikel van gisteren.
Wat vind jij dat er nu moet gebeuren?
Ik vind dat er niets hoeft te gebeuren; er zijn belangrijkere zaken.
Wat verwacht jij dat er gaat gebeuren?
Waarschijnlijk komen er moties in de raad, en ik blijf de ontwikkelingen volgen.
Wie heeft het conceptlogo gemaakt?
De maker wil anoniem blijven, en dat doet er feitelijk ook niet toe.
Heb jij de petitie getekend?
Nee, ik observeer.
Er is een vervolgartikel: die lees je hier.
@blog beetje teveel Utrecht, links. Dus wanneer je als gemeente herkenbaar en onderscheidend wilt zijn, lijkt rechts mij beter. Wanneer je als lokale overheid ook een soort eigen trots en binding met je inwoners wilt houden, is rechts imho ook beter.
Is er überhaupt betrokkenheid van inwoners geweest bij de totstandkoming?
logo vind ik niet mooi, eigenlijk lelijk als naar het oude kijkt maar dat is mijn mening, idd er zijn andere belangrijke zaken die meer aandacht verdienen, maar wat heeft en gaat dit allemaal wel niet kosten EN DAT VIND IK WEL BELANGRIJKE.
NERGENS IS ER MEER GELD VOOR EN DIT IS ECHT NIET ZO BELANGRIJK. Maar dat is mijn mening.
Het wapen gebruiken als logo doet afbreuk aan het wapen. Het wapen is voor specifieke gebeurtenissen en documenten, het logo kan veel meer casual (wat is hier een goed Nederlands woord voor?) worden gebruikt.
Het wapen terug laten komen in het logo lijkt mij dan ook onverstandig, dan creëer je nog meer verwarring. Wapen en logo moeten juist niet teveel op elkaar lijken.
Ik vind het nieuwe logo wel mooi. Het straalt daadkracht uit. Het is robuust, maar de diverse kleuren die gebruikt kunnen worden, maken het toch ook weer speels.
Mensen vinden veranderingen eng. Geef het een jaartje en we zijn allemaal gewend aan dit nieuwe, mooie logo. Krijgen we over 25 jaar weer zo’n discussie.
Het nieuwe logo, en daarmee waarschijnlijk een nieuwe huisstijl, heeft nu 50K gekost. Een prima te verantwoorden bedrag lijkt me. Er is goed over het nieuwe logo nagedacht, en reken maar dat er heel wat iteraties de revu hebben gepasseerd voordat dit het uiteindelijke logo werd.
Nu op de waan van de dag reageren en de boel aanpassen, dat kost pas onnodig veel geld.