Drie Boeken over Hoop

Boek 1

Ik las ooit met mijn teams een boek over hoe je ons type werk beter kan doen. Een van de mantra’s die steeds terugkwam was: hope is not a strategy.

Je kan niet hopen dat je niet gehackt wordt of dat de systemen het allemaal wel uithouden of dat klanten wel zullen snappen wat je bedoelt.

Daar moet je van te voren over nadenken. Daar moet je actief aan werken.

En dan nog is het niet gezegd dat het goed gaat, maar dat is altijd beter dan hopen dat het goed gaat.

Boek 2

In 4000 Weeks van Oliver Burkeman kwam ik deze gedachte wéér tegen. Daar stond het nog scherper. Eigenlijk moet je nergens op hopen. Want, zo werd gesteld: hoop is vertrouwen stellen op iets dat enerzijds in de toekomst ligt en anderzijds buiten jouw mogelijkheden. Door ergens op te hopen kun je dus jezelf ontdoen van de verantwoordelijkheid er nu iets aan te doen (dit ging — natuurlijk — over klimaatverandering). Wil je dus hier en nu iets veranderen dan moet je nergens op hopen maar het nu aanpakken.

Ik snap de gedachtegang, maar ik ben het er denk ik niet helemaal mee eens.

Boek 3

Ik zit meer op de lijn van de Stockdale Paradox zoals ik die las in Good to Great van Jim Collins. Het idee komt bij Vietnam veteraan James Stockdale vandaan die zeven en half jaar gevangen zat in een Vietcong kamp. En daar routineus gemarteld werd.

De Stockdale Paradox is een techniek om door uitdagende en dubbelzinnige tijden te navigeren door het vermogen te combineren om de brutale feiten van de huidige realiteit onder ogen te zien, zelfs als u het onwankelbare vertrouwen behoudt dat u uiteindelijk zult zegevieren, hoe ver dat ook is.

De paradox geparafraseerd door Jim Collins

Een beetje wollige omschrijving, wat James Stockdale zelf zei was het volgende, op de vraag welke gevangenen het niet haalden:

Oh, dat is makkelijk, de optimisten. Zij waren degenen die zeiden: ‘We gaan met Kerstmis weg.’ En Kerstmis zou komen, en Kerstmis zou gaan. Dan zeiden ze: ‘Met Pasen gaan we weg.’ En Pasen zou komen, en Pasen zou gaan. En dan Thanksgiving, en dan zou het weer Kerstmis zijn. En ze stierven aan een gebroken hart. Dit is een heel belangrijke les. Je moet het vertrouwen dat je uiteindelijk zult zegevieren – dat je nooit mag verliezen – nooit verwarren met de discipline om de meest brutale feiten van je huidige realiteit onder ogen te zien, wat die ook mogen zijn.

James Stockdale

Ja je mag en moet dus hoop hebben maar dat betekent niet dat je ogen moet sluit voor wat er nu om je heen gebeurt.