Dit is deel 2 van 3 over vakantie in Jamaica. Lees hier deel 1.
Religie
Religie is overal op Jamaica. Om de 5 huizen staat er een kerk. En ze zijn van alle soorten thuis. Rooms, protestant, maar ook opvallend veel 7e dags adventisten. Wat in Nederland een vrij kleine stroming is, is daar sterk vertegenwoordigd. Natuurlijk vanuit Amerika overgewaaid. Zo meen ik ook zelfs een koppeltje Mormomen, vriendelijk groetend, voorbij hebben zien fietsen. Standaard uitgerust met helm, rugtas en overhemd met strop.
Zoals gezegd zijn dit (vooral uit de USA) geïmporteerde religies. Maar wat gebeurd er als je de jamaicaanse gelovigheid, bijgelovigheid en drang naar onafhankelijkheid én een specfieke gebeurtenis bij elkaar gooit. Het resultaat is een religie die puur op Jamaica is onstaan: Rastafari.
Rastafari
Om te beginnen: er is niet één soort rastafari. Het eiland kent 16(!) stromingen van rastafari. Allemaal met eigen kenmerken. Echter alle rastafari hebben wel de 3 volgende gemene delers: het dragen van dreadlocks, Haile Selassie I erkennen als god en ganja, veel ganja roken. En vooral dat 2e is interessant.
Marcus Garvey; nationale held en voorvechter van onafhankelijkheid had begin 20e eeuw ‘voorspeld’ dat er een zwarte prins tot koning van Juda gekroond zou worden. En prompt zo’n 15 jaar later wordt de prins van Ethiopie gekroond tot koning met als volledige titel “His Majesty Haile Selassie I, Conquering Lion of the Tribe of Judah, King of Kings (Emperor) of Ethiopia, Elect of God”. De profeet Garvey had gelijk! Deze gebeurtenis maakte heel wat los op Jamaica waar het toch al roerig was. Engeland, toen nog koloniaal bezetter van Jamaica, was daar uiteraard niet zo blij mee. Dus die vroegen Haile om het zelf even te komen uitleggen op Jamaica. Selassie ging akkoord, maar toen hij aankwam in Jamaica was het effect juist averechts. Jamaica haalde hem als de Verlosser binnen. En vooral de onderdrukte nationalisten die zich al aan het afzetten waren tegen de bezetter (en oa als teken daarvan dreads droegen); omarmden hem als hun god. Zie hier het begin van rastafari.
Er zijn waarschijnlijk heel wat dikke antropologische boeken volgeschreven over het hoe en waarom en ontstaan van rastafari. Maar het staat hier even in een paar zinnen om een brug te kunnen maken naar onze persoonlijke kennismaking met rastafari in Rasta Village.
Rasta Village
Uren hobbelen over niet bestaande wegen door de jungle; in een busje met lekkende airco, daarna waden door een rivier en vervolgens gemaand worden stil te zijn en te wachten. Dan komt er letterlijk uit de struiken al chantend een rastaman gehuld in juten je tegemoet lopen. Indrukwekkende start, en je vraagt je af wat er allemaal gaat gebeuren. Nou, het wordt niet echt veel beter dan dit begin. Want deze ochtend zal uiteindelijk eindigen zoals veel excursies eindigen. Namelijk in de giftshop; met de vraag of ik 10USD over heb voor een zelfgebrande CD met muziek van een van de rastamannen.
Desalniettemin was het tussenstuk heel interessant. Rasta village is een verzamelplek voor een specifieke groep rastas waar ze samenkomen om te mediteren, muziek te maken, groente en fruit verbouwen en allerlei ‘rasta dingen’ te doen. Waar we uitgebreid uitleg over krijgen. Ik vond het zelf erg verwarrend. Het kwam op mij over als een allegaartje van idee-en uit andere religies en pik maar gewoon uit wat je bevalt. Niet een hele duidelijke lijn. Naast de 16 stromingen bestonden er binnen deze groep rastas ook al diverse verschillen merkte ik in de paar korte gesprekjes die ik had. Wat denk je dat er gebeurd als je dood gaat? Hoe zien jullie de bijbel? Maar vooral toen ik vroeg wanneer Haile ook al weer overleden was, werd er fel afgestoken. De man is niet dood. Tenminste dit is nooit bewezen ze hebben hem 4x proberen te begraven maar geen enkele keer was het hem; de maten waren anders. Dus hij leeft nog? Ja. De vragen waar hij zich nu dan bevindt of wat de reden is waarom hij zich verstopt heb ik verder maar niet gesteld.
Het is denk ik makkelijk om snel onder de indruk te zijn van deze mannen die zo dicht bij de natuur staan met hun markante verschijningen en dikke dreads. Ik was het ook bij aanvang. Maar ondanks de rijkelijk rondhangende wiet dampen kon ik het denk ik wel goed relativeren. Er was uitleg van allerlei planten en kruiden en er werd muziek voor ons gespeeld. Trommelmuziek. Muziek om te mediteren en chanten. Maar bij de aanblik van de trommelende mannen kon ik mij niet aan de indruk onttrekken dat ik naar een stel verwarde mannen zat te kijken die in Nederland ‘zelfstandige woonbegeleiding’ zouden krijgen. En toen we naar de giftshop gebracht werden was ik er wel klaar mee. De uiterst intelligente en welbespraakte rasta die ons initieel begroet had was vervangen door een marktkoopman die z’n waar wou slijten.
Het was een dag waarin we dus vele indrukken konden opdoen. Over hoe mensen aan de andere kant van de wereld bepaalde dingen doen. Daar zit altijd een stuk rijkdom in. Maar toch betrapte ik mezelf er op dat ik op de terug me bedacht dat ik min of meer net op bezoek was geweest bij een stel drugsverslaafde heidenen.
Zware woorden. Ik heb dat zo een paar dagen laten bezinken en hoewel ik het niet eens ben met hun idee-en moet ik toegeven dat deze mannen wel laten zien wat de essentie van geloven is. Zij geloven dat Haile nog leeft. Niet in geest, niet metafysisch nee; fysiek nog rondloopt op deze aarde. Als je dat kunt geloven, dan ben je goed in geloven.
Volgende keer deel 3, over muziek! Dat schijnt reggea ofzo te heten en dat heeft blijkbaar iets met Jamaica te maken.
Natuurlijk een video om af te sluiten. Dit nummer heeft een Jamaica referentie.