Ik was gister bij een HBO afstudeerpresentatie. En dat was al weer een tijdje geleden. De examinatoren zaagden de kandidaat flink door maar ik vond wel dat ze zinnige dingen vroegen. Het zijn zaken die in de kern steeds gaan over reflecteren en vastleggen.
Het zijn overigens vragen die elk product, project of proces beter kunnen maken. Of dat nou een afstudeerproject is of niet.
Het zijn dus zaken die HBO examinatoren graag willen horen. De tip is dus: zorg dat je er een antwoord op hebt.
Ik schrijf de vragen en opmerkingen hier op (zoals ik ze opving).
- Doe geen aannames.
- Wie zijn je eindgebruikers? Ken je die? Hoe heb je dat bepaald?
- Vertel: wat kon er beter? Wat ging er minder goed?
- Maak heel concreet: wat levert jouw werk op? (geld, tijdsbesparing, werkdruk vermindering etc.)
- Wat verandert jouw werk aan het proces? Moet er iets veranderd worden aan het proces dat hier op aansluit? Wat zijn de gevolgen van jouw werk voor de bedrijfsprocessen?
- Wat zou een volgende stap kunnen zijn (voor iemand anders om dit over te nemen)? Heb je daar over nagedacht?
- Wat zou JIJ adviseren?
- Wat is er nog nodig om jouw werk nog breder gedragen te krijgen in de organisatie?
- Wat is daar de uitdaging (algemene vraag die op veel momenten gesteld kan worden)?
- Maak heel concreet welke beslismomenten er waren en wat JIJ hebt gedaan om (toen) een beslissing te maken.
- Hoe kijk je terug op je keuzes? Reflecteer op je keuzes. Wat ging goed, wat ging minder goed?
- Je mag en kan altijd afwijken van wat gevraagd wordt. Het doel is niet alle vinkjes te krijgen, het doel is een werkend en gedragen product waar het bedrijf beter van wordt.
- Vertel wat je hebt gedaan, ook al denk je dat iedereen dat wel weet.
- Zorg altijd dat je documenten op zichzelf staan en dus altijd door een derde begrepen kunnen worden die misschien het voorliggende document niet kent (bijv. als je een analyse doc maakt en daarna een ontwerp doc dan zouden die door verschillende/andere personen los van elkaar begrepen moeten kunnen worden, doe geen aannames daarin).
- Stel je had geen GO gekregen na de analyse fase. Wat had je dan gedaan?
- Laat je denkproces zien. Wat waren de keuze momenten.
- Zeg nooit: “het is besproken met die en die”. Want wat is de waarde daarvan? Kom tot een keuze en leg het vast.
- Een algehele, overkoepelde vraag is: wat betekent dit voor mij?
- Vertel hoe het bedrijf nu verder kan. Wat zouden de volgende stappen moeten zijn, wat adviseer je het bedrijf?
- Vertel waarom je keuzes hebt gemaakt.
- Waar ben je bang voor?
- Als je begrippen gebruikt zoals ‘near real-time’, maak heel concreet wat je daarmee bedoelt (paar seconden of een paar uur?).
- Doe geen aannames.
De kandidaat was geslaagd!