Bill Gates. Wie kent ‘em niet? De oprichter én ex-CEO van Microsoft. Het vorige stukje hier op piks.nl ging over het boek van Steve. Tijdens het lezen van dat boek moest ik vaak denken aan dat andere boek dat ik een paar jaar geleden ergens op een rommelmarkt of uit een grabbelbak van een boekhandel had opgepikt (not sure), maar nog nooit had gelezen. Het boek zat zelfs nog in het plastic omdat er ook een CD-ROM bij zat: met daarop het boek in digitaal formaat. Baanbrekend denk ik, voor 1995; het jaar waarin het boek geschreven is. Wat overigens dus betekend dat het schrijven gelijktijdig opgegaan moet zijn met de ontwikkeling van dat andere Microsoft huzarenstukje: Windows 95. Bill verdient respect. Iedereen die anders beweert mag mij zijn miljarden bedrijf laten zien dat hij als tiener uit de grond gestampt heeft. Zo niet; mond houden. Er zijn ook niet veel mensen op deze wereld die op papier een compleet werkende versie van BASIC kunnen uitdenken en dan pas inkloppen en het werkend hebben. Dus Bill kan rekenen op mijn aandacht. Zijn boek dus ook.
Het is geen (auto)biografie maar het boek staat vol met voorspellingen over DE technologische toekomst. In het voor- en nawoord zegt Bill graag de dialoog op gang te willen brengen en de aandacht te vestigen op bepaalde uitdagingen die komen. Ik denk dat Bill (toen al over-de-top miljardair) ook graag het label visionair toebedeeld wou krijgen en daarom dit boek schreef. Inmiddels is het boek dus al 16 jaar oud, wat mij daarom een uitstekend moment leek om die voorspellingen eens te toetsen. Maar daarnaast; omdat Bill het boek zélf geschreven heeft (itt Steve) biedt het ook een kijkje in de psyche van de persoon Bill Gates. Twee redenen dus om dit boek te lezen.
De persoon
Best een risico om een boek vol met idee-en te schrijven over hoe jij denkt dat de toekomst er uit zal zien. Ook kans dat het boek heel snel gedateerd is (volgens mij is het boek ook niet meer te krijgen). En als er ook nog eens niks van klopt dan kan dat je krediet waardigheid misschien aantasten. Nou heeft Bill natuurlijk genoeg “krediet”: dus dat is geen probleem. En Microsoft en hijzelf krijgen sowieso al vaak kritiek. Die kritiek snap ik voor een groot deel wel. Punt is namelijk dat Bill altijd ge-associeerd wordt en waarschijnlijk herinnert zal worden om een product wat niet heel uniek én niet heel goed was; maar wel heel succesvol. En dat is de verkeerde combinatie. Maar goed daar kan ik nog wel eens een ander stukje over schrijven. Wat in het boek vrij snel duidelijk wordt (door de belabberde, oubollige vertaling heen) is dat Bill een uiterst intelligent persoon is. No surprises. Hij is erg historisch gevoelig voor fouten van andere bedrijven, wil daar van te leren en probeert over industrie-en heen te kijken en ziet hoe combinaties van verschillende uitvindingen tot een compleet nieuwe industrie kunnen leiden (bijv. film industrie). Maar dat is natuurlijk niet vreemd voor één van de godfathers van de PC industrie. Maar wat ook opvalt is hoe hij sommige zaken met een zekere obsessieve volledigheid of nauwkeurigheid wil beschrijven. Voor dat het namelijk over computers gaat, zal Bill wel even uitleggen hoe een computer werkt (bits en bytes) en mogen de mensen die dat al wel weten het hoofdstuk wel overslaan ?! Ik denk dat het een computer nerd kwaaltje is. Wat verder opvalt, en waar het hele boek van doordrenkt is, en waar ik meer moeite mee heb is de waanzinnige zakelijkheid waarmee ALLES benaderd wordt. Bill is het archetype kapitalist. Hij steekt zijn liefde voor kapitalisme ook niet onder stoelen of banken. Hij benoemt zelfs letterlijk kapitalisme als beste economische systeem ooit. Maar dat heeft wel tot gevolg dat alle idee-en en voorspellingen worden gekoppeld aan hoe er geld mee te verdienen is of afgedaan worden als niet haalbaar wanneer er is geen geld mee is te verdienen. En dat is jammer. Het boek is een aaneen slingering van mijmeringen; alsof Bill hardop praat. En dat is leuk maar hij remt zichzelf (en vooral de idee-en) vaak af door snel heel zakelijk worden. Durf te dromen! Maar wees niet bang Bill praat ronduit en over bijna alles heeft hij een mening en die deelt hij vrijelijk uit (wel even boek én CDROM aanschaffen natuurlijk).
De voorspellingen
Zoals gezegd wil hij met het boek de dialoog op gang brengen en aandacht vestigen op komende uitdagingen. Ik vraag me wel af in hoeverre zijn idee-en uniek waren voor 1995. Ik vermoed namelijk dat heel veel van zijn idee-en helemaal niet uniek waren en misschien zelfs wel gemeengoed in de 90s. Maar goed hij heeft er wel een boek over geschreven met daarin een paar mooie voorspellingen. De dubbelzinnige titel van het boek (“The Road Ahead”) is ook een verwijzing naar de informatie snelweg die voor ons ligt. Internet dus! Ja dat zou iemand uit 2011 wel denken. Maar Bill niet. Heel verwarrend maakt hij steeds onderscheid tussen het Internet en dat wat hij ziet als DE informatie snelweg. Internet is wat hem betreft maar een onderdeel van die snelweg. En die snelweg is voor hem meer omvattend: van CD-ROMS (daar zag Bill wel wat in), Virtual Reality en media uitwisseling tot games maar ook de technieken die die snelweg mogelijk maken zoals ISDN en ATM. Tegenwoordig kunnen we stellen dat internet AL die plekken heeft ingevuld of vervangen. Sterker nog; in de wiki over het boek las ik dat Bill hier een paar weken na uitgave van het boek ook achter kwam en dat er daarom een ge-update versie van het boek verscheen die volledig op internet focusde…. (maar ik heb nog de oude versie). Dié voorspelling was Bill dus echt nét te laat achter. Maar een andere voorspelling is wel SPOT ON en dat is die van de “zak pc”. Bill besteed veel tijd aan het beschrijven van die zak pc. En wat Bill beschrijft; hoe het werkt, wat het kan (van communiceren tot betalen) is dat ding is waar iedereen natuurlijk nu mee in zijn zak loopt: de smartphone/iPhone/Android toestellen/iPad. Als er iets is dat tekenend is voor onze tijd of zelfs dit jaar dan maakt de smartphone een goede kans.
Tussen die twee hoofd voorspellingen in (informatie snelweg en zak pc) en waar in het boek vaak naar terug gegrepen wordt, liggen nog heel veel andere voorspellingen. Bill ziet bijvoorbeeld al heel scherp de waarde in van glasvezel en Wi-Fi. En feitelijk zaken die wij nu kennen als Wikipedia, Youtube, Picasa, Facebook, Bill beschrijft het allemaal in zekere zin. Maar gaat daar steeds weer de fout in door deze idee-en te koppelen aan hoe er geld mee verdient zou kunnen en wat zoiets zou moeten kosten etc. Maar niemand betaald nu (direct) voor die 4 diensten die ik net noemde. Dat is iets waar je Bill in 1995 echt niet van had kunnen overtuigen. Hij beperkt zichzelf denk ik door steeds gelijk te gaan denken wat bijvoorbeeld een digitale encyclopedie dan wel zou moeten kosten (met concrete bedragen en al erbij). Dat is jammer: durf te dromen! En de tweede fout die Bill maakt is dat dit soort producten tegenwoordig gemaakt worden door de gebruiker en niet door een bedrijf. Wikipedia had er daarom bij Bill ook niet ingegaan denk ik. iTunes is ook iets dat Bill bijna letterlijk beschrijft. Maar toch is Apple daar mee aan de haal gegaan. Ik denk dat Bill eerder de problemen hiervan zag dan de kansen.
Iets wat echter volledig ontbreekt en wat zo gewoon is vandaag de dag dat we er niet eens meer bij na denken is de mogelijkheid om iets op te zoeken (Google!) op die informatie snelweg. Het internet dat beschreven wordt hangt logisch samen en mensen vinden informatie doordat dingen gestructureerd opgebouwd zijn. Als er iets minder waar is over het huidige internet; dan is het dat! Dat verklaart ook het succes van Google. Zonder Google was het internet van vandaag de dag veel minder waard. Het lijkt niet op te komen bij Bill dat al die informatie die hij beschrijft ook ergens opgezocht moet worden. Bill denkt bijv. meer aan georganiseerde prikborden voor bepaalde interesses en op die manier is dan iets te vinden. Maar dat idee mist dus compleet en verklaart waarom Google doet wat Google doet en niet Microsoft of één van de andere ‘oude’ reuzen (IBM, Apple, Oracle etc.). Niemand zag dat denk ik toen. Naast de beschrijving van de zak pc vind ik Bill eigenlijk het scherpst wanneer hij de gevaren voor privacy en het belang van het onderwijs beschrijft. Wat hij daar beschrijft is vandaag de dag misschien nog wel actueler dan in 1995. En zo zijn er meer voorspellingen. Erg leuk om te lezen; soms is het een feest van herkenning en soms tenenkrommend fout (waarbij je dan een klein beetje moet lachen om die gekke Bill).
Makkelijk praten
Maar ja, ik heb natuurlijk makkelijk praten in 2011 over een boek uit 1995 dat tracht een kijkje in de toekomst te bieden. En ik noem kritiek maar een paar zaken had Bill echt goed gezien (dat wil overigens niet zeggen dat hij de enigste was die er toen zo over dacht). Maar bij veel zaken laat hij zich denk ik te veel beperken door kosten/baten. Maar als je bedenkt hoe sterk onze wereld is veranderd in de laatste paar jaar en hoeveel zaken we nu gewoon vinden, is het eigenlijk nog wel gek te noemen dat er voorspellingen van Bill überhaupt nog zijn uitgekomen. Maar ook de korte tijd waarin dit zich allemaal heeft afgespeeld is natuurlijk verbazingwekkend te noemen. Ik denk dat niemand dat had kunnen voorspellen. Bill heeft daar natuurlijk ook zelf aan bijgedragen: Windows 95 (love it or hate it) heeft meer mensen dan ooit te voren in aanraking met een PC gebracht en uiteindelijk ook op die digitale snelweg geholpen waar Bill over schrijft. In het hele boek wordt Windows 95 overigens geen een keer genoemd. Voor Microsoft was het denk ik gewoon een (niet perfecte) iteratie op hun bestaande omgeving; maar de timing, zakelijk vernuft en koppeling met MS Office maakten het wel tot een van de meest succesvolle software producten ooit. En daarmee Microsoft tot een van de meeste succesvolle bedrijven ooit. En dat is dan ook gelijk de vraag die bij mij overblijft. Bill beschrijft heel veel en ziet een toekomst die anders is. Hij geeft ook toe hij verwacht dat het moeilijk wordt om van marktleider van de ene revolutie (PC) ook marktleider te worden van een nieuwe revolutie (internet) maar toch zijn de idee-en er én de gretigheid. Bij al de idee-en die Bill beschrijft zou Microsoft een vinger volgens hem natuurlijk een vinger in de pap moeten hebben. Maar daarvoor is een ander soort bedrijf nodig. En mijns inziens is Microsoft niet een heel ander bedrijf geworden sinds 1995. Het maakt nog steeds desktop software op een bijna traditionele manier en het heeft nog steeds heel veel moeite aan te haken bij alles wat met online (Bing) en mobiel te maken heeft. Misschien dat Bill, nu hij niet meer voor Microsoft werkt, daar eens een boek over zou kunnen schrijven. Niet vooruit kijkend maar terug kijkend. Wat ging er mis en wat ging er goed? Maar dat laat ik aan Bill. Net als de voorspellingen. Wie weet hoe onze wereld er in 2027 zal uitzien? Ik niet. Maar ik mag er wel graag over mijmeren; niet genoeg om er een boek over te schrijven (hooguit een blog). Maar één ding is duidelijk; wij mogen leven in een bijzondere en opwindende tijd waar de mogelijkheden vrijwel onbegrenst lijken! (Alleen wel jammer dat mijn Windows 7 de CDROM die bij het boek zat niet meer snapt).
Interesting, as always!