We lazen samen Uit de tijd vallen van David Grossman. Dromerig, zweverig, flarden van emoties en gevoelens. Een langgerekt gedicht. Over verlies. Geen beschrijvingen, alleen stemmen. Nergens houvast. In en uit, van en naar.
Het is voortdurend in beweging. Grossman schijnt het lopend te hebben geschreven. En zo gaf hij woorden aan iets waar geen woorden voor zijn. Toch?
Geen makkelijk boek. Toch moest Grossman het schrijven. Het was zijn manier om het verlies van zijn een plek te geven. Schrijven. Schrijven. Schrijven.
We keken een interview met Grossman.
Waarom schrijft hij:
I’m a writer and whenever there is something in my life that I need to understand I write about it.
David Grossman
Waarom woorden van anderen soms niet genoeg zijn. Je moet je eigen naam er aan geven.
I will try to map it with my words. It’s a very primal urge in me. I think this is what makes someone a writer. To feel claustrophobia in words of others. Words of others are not enough. It’s not enough. I think it’s kind of a deformation that makes you a writer that you must give your private names to reality.
David Grossman
Toen zijn zoon overleed, kreeg hij brieven van allerlei bekende schrijvers, maar ze zeiden allemaal hetzelfde. Dat er geen woorden voor waren. Dat accepteerde Grossman niet.
Je moet het woorden proberen te geven. Je kan jezelf verbazen.
It looked as if someone has dictated the letter to these writers, they all wrote ‘we are speechless’ and ‘words are not enough’ and these are people who are really masters of language. But they all felt that words are not enough. […] I was torn between two different urges. One was to write and one was not to write. The primal feeling is not to sit and to write a story but to run in the streets and to scream or to just to run until you exhaust yourself totally or to dig a hole in the ground. And to do something crazy and unpredictable and physical. And then there is a moment that one feels that this also is not enough, that being a human being we must give words. Express in a way what we feel. We must give voice to all these murmurs and pain and all that. You must put them into words and then I did it and I wrote the book and then once I finished it again I was shocked that I was able to give it words.
David Grossman
En door het boek te schrijven, keek hij het in de ogen en overleefde hij:
I felt that by writing this book in a way I was not a total victim off of a certain situation […] I feel that if I wrote about it, if I found new words to describe what I felt, if I found new nuances in this situation, if I insisted on some vitality and flexibility in front of this total dictate, I was not only a victim of of the situation. I could not reverse events [but] I discovered that even in this situation you can find your ways. Now you don’t have to be a writer for that, but at least you have to know how to revitalize yourself to fight.
David Grossman
Hier het hele interview: