Ik heb geen Spotify. Deze vier woorden zeg ik heel vaak wanneer ik weer eens een Spotify linkje opgestuurd krijg of wanneer mensen er klakkeloos van uit gaan dat iedereen maar Spotify heeft. Maar dat is dus niet zo. En misschien heb ik jou deze post wel gestuurd om uit te leggen waarom ik geen Spotify heb.
Want het is een bewuste keuze. En in deze post zal ik uitleggen waarom.
Een stream voor jou een stream voor mij
Vooropgesteld; ik ben niet roomser dan de paus, ik heb heel veel streamingdiensten wel: Netflix, Prime, HBO en Disney+. En alles wat ik over Spotify ga zeggen, kan je wellicht ook over deze diensten zeggen. En Spotify biedt natuurlijk ook heel veel voordelen en gemak. Zeker. Dus dat is het allemaal niet.
Maar anders dan video of film is muziek heel belangrijk voor mij. En ik weet nog goed dat Spotify er ineens was. Vrienden, familie, kennissen, collega’s, iedereen had plotseling binnen een paar maanden tijd Spotify. Alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Ook mensen die niet eens zo heel veel met muziek hebben. Dit was toen direct de aanleiding voor mij om te zeggen: ho eens even, wat gebeurt hier? Even op de rem.
Iets dat zo snel groeit en zo snel de standaard wordt en er is niemand die zegt: laten we hier eerst eens goed over nadenken? Ik vond dat maar verdacht.
Want ik had toen al een paar keer eerder meegemaakt dat hele volksstammen en masse overgingen op een nieuwe digitale dienst (Hyves, Facebook, Instagram om er een paar te noemen), zonder zich goed af te vragen: wat betekent dit? En later moesten ze op de blaren zitten. Dit ging me niet gebeuren.
De Facebook van muziek
Ik verdiepte me toen een klein beetje in Spotify en de CEO (Daniel Ek) en kwam toen tot de conclusie dat Spotify de Facebook van muziek was. Of in ieder geval die ambitie had. Dit is geen compliment.
Want dit betekent een paar dingen. Ten eerste, dat ze alleenheerschappij nastreven. Dat is nog niet zo vreemd, dat doet elk bedrijf wanneer je ze de kans geeft. Maar vooral, dat ze in dat proces, verrekt weinig rekening met de klant houden, maar — en dit is het allerbelangrijkste — schijnbaar nog minder met de artiest. Die zijn voor Spotify kanonnenvoer (zie de links onderaan).
Om dit soort redenen trok ik dus de conclusie dat Spotify netto geen verbetering is voor de artiesten en mensen die de muziek maken. En als je van muziek houdt, waarom zou je daar dan aan meedoen? Ik besloot dat ik daarom het aanmaken van een account zo lang mogelijk zou uitstellen. Dat is tot nu toe gelukt.
En ik lijk steeds weer bevestigd te worden in dat besluit. Zo is Spotify berucht in hoe weinig het (onbekende) artiesten uitbetaald. Of een andere grote bevestiging kreeg ik toen Spotify zich inkocht in de podcastwereld, en zo een hek om deze door mij geliefde, decentrale, open wereld probeerde te zetten.
Ja maar
Natuurlijk is het op internet zo dat wanneer je argumenten zoekt, dat je die ook gaat vinden. Net zo goed als dat je allerlei argumenten kan opwerpen dat Spotify juist toegang tot muziek geeft en meer en mogelijkheden om onbekende artiesten te horen. Vast.
Maar de muziekwereld deed het ook zo’n 60 jaar prima zonder Spotify. En dit is gelijk antwoord op de vraag, die ik vaak krijg: wat gebruik je dan wel? Logische vraag, maar toch ook wel een bijzondere vraag. Alsof muziek luisteren pas begon met Spotify? Je kan nog steeds muziek luisteren zonder Spotify!
Ik heb een paar keer licht heroverwogen om wel een account te nemen. Het is namelijk wel verrekte makkelijk en handig. Ik snap dat allemaal. En er zijn ook andere muziek streamingsdiensten, die misschien beter zijn dan Spotify. Maar ik ga geen advies doen, want daar heb ik me te weinig in verdiept om er wat over te zeggen.
Soms worden mensen geïrriteerd als ik zeg dat ik geen Spotify heb. Het lijkt op de reflex wanneer je zegt dat je geen vlees eet. Alsof je op het morele high-horse zit en neerkijkt op de rest. En mensen de maat neemt. Maar dat is niet bedoeling.
Waar ik voor pleit is dat we goed nadenken over welke (digitale) diensten we gebruiken. En altijd de vraag stellen in hoeverre gemak opweegt tegen andere principes. En hierin dus bewust een keuze maken. Misschien heb jij wel bewust de keuze voor Spotify gemaakt, en kan je het beargumenteren. Dan is mijn doel bereikt.
Argumenten waarom je goed moet nadenken of je Spotify wil gebruiken
Een draft van deze post komt al uit eind 2023, de eerste argumenten hieronder dus ook. Maar ik zal deze post steeds aanvullen als ik weer wat vind.
De titel zegt genoeg:
Tussen de regels door een paar argumenten om over na te denken
Ook geen gebruiker:
Prima uiteenzetting, maar “[…] de muziekwereld deed het ook zo’n 60 jaar prima zonder Spotify.”: uitbuiting van artiesten, monopolies van grote labels, commodificatie van muziek; waren er allemaal al voor de streamingdiensten.
Koop muziek van levende artiesten!
Maar waar ik dan nog geen antwoord op heb: welk alternatief kies je? Cd, platen, mp3, andere streamers, cassetebandjes, bladmuziek, live-uitvoeringen, gewoon alles zelf zingen?
Radio (DAB+!), MP3s, en ik heb een mooie collectie LP’s (CD’s draai ik eigenlijk nooit meer). Maar ook: YouTube…