Het begon uit pure nieuwsgierigheid, ik zag een oproep in de lokale krant. Het leek me oprecht leuk. Ik dacht dat het vrijwilligerswerk was en wist niet eens dat je er ook voor betaald wordt. Ondertussen is het al een paar jaar vaste prik en de laatste paar jaar als voorzitter.
Dus ik kan wel wat roepen over het proces bij een stembureau.
Voor mensen die klagen of mopperen of twijfelen aan de eerlijkheid van het stemproces kan ik het volgende zeggen: kom langs, want iedereen mag gewoon meekijken bij het tellen (mits je niet de orde verstoort). En dan zie je hoe het gaat.
Of nog beter: meld je ook aan als stembureaulid!
Want alleen wanneer je een keer tot diep in de nacht met blauwe vingers van het openvouwen van biljetten hebt zitten tellen en hertellen, dan pas weet je dat dit een eerlijk proces is!
Waarom gebruiken we geen computers?
Ik hou van computers en ook bij verkiezingen zou dat mijn leven een stuk makkelijker maken. Want dan kan ik ook een keer met de benen omhoog op de bank de uitslagen volgen.
Toch zijn er goeie redenen om geen stemcomputers te gebruiken. Ik noem er nu drie:
- Omdat het tellen van stembiljetten een handmatig proces is, is de kans op grootschalige fraude veel kleiner dan met een computer. Je zou dan namelijk bij ontzettend veel onafhankelijke stembureaus de boel moeten manipuleren. De kans dat dit gebeurt is vele malen kleiner dan dat iemand steeds een paar stemmen verwisseld in een computerprogramma.
Ja, er zijn manieren om te frauderen binnen het stembureau, natuurlijk. Ik kan er meerdere bedenken (ik ga niemand op ideeën brengen). Maar dan nog, één stembureau maakt geen verschil. En daarnaast is het proces-verbaal wat je invult met alle tellingen (met mijn handschrift en handtekening) online in te zien voor iedereen en kan tot twee weken na de verkiezingen betwist worden (wat kan resulteren in een hertelling).
Wat ik wil zeggen is dat het decentrale karakter van analoog stemmen, het risico op grootschalige stemfraude beperkt. - Dit is een technische reden, en waarom het Rop Gonggrijp was gelukt de stemcomputer te verbieden in Nederland. En dat is dat het stemgeheim niet gegarandeerd kan worden. De stemcomputers destijds hadden een eigenschap dat je deze kon afluisteren. Ze zenden een signaal uit waaruit je zou kunnen bepalen wat iemand gestemd zou hebben.* Een kwalijke zaak. Het stemgeheim is een groot en belangrijk goed. En misschien dat het nu opgelost zou kunnen worden met hedendaagse techniek? Maar dan geldt nog steeds de volgende derde reden.
- Wanneer stemmen niets anders zijn dan tellertjes, nullen en enen, op één systeem dan kan iemand met toegang tot dat systeem of toegang tot de verbindingen tot dat systeem, dit natuurlijk manipuleren.
Wat ik wil zeggen is dat het centrale karakter van digitaal stemmen, het risico op stemfraude vergroot.
*Ten minste dat was toen ongeveer de strekking. Ik heb geen tijd om het nu precies uit te zoeken hoe het ook alweer exact zat: want ik ga nu de spullen klaar zetten in stembureau 4! Het is al bijna 7.00.
ik ben het niet eens met het oordeel over stemmachines.