Tegen het einde van zijn carrière schreef Hemingway een kort boekje dat door velen gezien wordt als zijn beste werk: The Old Man and the Sea.
Ik heb deze meerdere keren gelezen, in zowel Nederlands als Engels, en het is een van mijn favoriete boeken. Maar daar gaat deze blog niet over. Heel veel andere mensen beschouwen dit boek ook als Hemingway’s belangrijkste of misschien wel beste werk. Het won in 1953 de Pulitzerprijs en in 1954 kreeg Hemingway de Nobelprijs voor de Literatuur.
Wanneer je googled of de wiki pagina van het boek leest dan gaat het vooral over de thematiek en symboliek in het boek en de diepere lagen die het boek zou kennen. Maar wat mij altijd is bijgebleven is wat Hemingway er zelf over zei:
“There isn’t any symbolism. The sea is the sea. The old man is an old man … The sharks are all sharks no better and no worse. All the symbolism that people say is shit. What goes beyond is what you see beyond when you know.”
Een tijdje terug las ik The Pearl van John Steinbeck. Wat net zo’n prachtig, kort boekje is. Ook hier zou Steinbeck de filosofie van Carl Jung in zijn werk hebben verstopt en wordt dit boek gezien als een majeure artistieke triomph, die iets universeels zegt over de “human experience” en wordt het veelvuldig gebruikt om jeugd iets over literatuur bij te brengen.
Opmerkelijk is hoe Steinbeck letterlijk het boek opent:
“If this story is a parable, perhaps everyone takes his own meaning from it and reads his own life into it”
Zowel Hemingway als Steinbeck zeggen iets over kunst en betekenis. Maar ze zeggen — al dan niet indirect — ook iets over dat het werk dat een eigen leven gaat leiden zodra het de handen van de kunstenaar verlaat.
Bepaalt de kunstenaar wat kunst is, de ontvanger of bepaalt het kunstwerk zelf wat de betekenis is?