Ik las dit weekend deze tweet:
Natuurlijk kan ik nu iets roepen over causatie en correlatie en het Lowlands publiek het type festival dat het is (vs. wat het pretendeert te zijn) en meer van dat soort statistische parameters die deze anekdotische observatie beter zouden kunnen duiden dan de eerste makkelijke gedachte die hier natuurlijk onder schuilt: gitaren zijn uit, beats zijn in.
Maar ik ga deze gedachte toch even verder volgen.
Ik moest namelijk denken aan de nieuwe plaat van Van Dik Hout. Ik wist tot voor kort niet eens dat die plaat bestond, totdat een vriend deze tipte als misschien wel de beste Nederlandse plaat van het afgelopen jaar. Ik was dus verbaasd dat ik deze nog niet kende. Maar goed, ik luister dan ook geen radio en heb geen Spotify.
Ik weet nog toen ik op VWO zat dat iedereen Van Dik Hout luisterde en ze werden gedraaid op de radio, je kon er eigenlijk niet om heen.
Ik vroeg die vriend of ze Van Dik Hout eigenlijk nog op de radio draaien, zijn antwoord was nee, die tijd was voorbij. Hij bedoelde de tijd van Nederlandstalige gitaarmuziek of misschien wel gitaarmuziek in het algemeen of serieuze muziek (wat dat ook mag zijn).
Zo moet deze plaat het dus doen met een schamele 43k views op YouTube. Het is dus beslist geen Joost Klein die met 10 miljoen views — dat krijg je als je op 1 staat in Duitsland — de Lowlands Alpha tent dit weekend met gemak om z’n vinger wikkelde en het is ook niet — aan de andere kant van het spectrum — Marco Schuitmaker die met 7 miljoen views hem op de hielen zit (en dit zijn alleen nog YouTube cijfers voor enkele nummers, geen Spotify cijfers).
Speelballen
Overigens lijken deze twee soorten muziek — Joost en Marco — niet verder uit elkaar te kunnen liggen, een Lowlands headliner en een Hollandse hoempapa schlagerzanger.
En deze muziek klinkt misschien uitermate verschillend en het publiek ziet er misschien heel anders uit. Maar toch maak ik aan het publiek op dat beide artiesten hun publiek hetzelfde bieden.
Iedereen weet wat ik bedoel als ik zeg dat iemand als Schuitmaker PRIMA op Lowlands had kunnen staan en dan had de tent ook vol gestaan, en was het ook GEZELLIG geweest en had je lekker al dan niet IRONISCH mee kunnen zingen! Ja toch. Het is dezelfde energie als een circlepit.
Wanneer je dus dieper kijkt is het dezelfde angstige muziek, muziek voor bange mensen die niet zelf niet meer durven luisteren en dus luisteren naar muziek gemaakt door mensen waar alles of overdreven mierzoet is of omhulst door een ondoordringbare laag van ironie. Want ondubbelzinnige emoties is wat de massa snapt. Muziek die de weg kiest van de minste weerstand. Of makkelijker gezegd: het is feestmuziek. En de massa gaat nou eenmaal naar een festival voor een feestje.
Niet dat er wat mis is met feestmuziek. Maar ik denk wel dat het talent of echte intentie van beide artiesten, wordt overschaduwd door de monsters die ze hebben gecreëerd. De intentie is platgeslagen. Niet dat ik pretendeer iets van de intentie van beide artiesten te weten. Maar ik vermoed wel dat Klein zichzelf ziet als kunstenaar, terwijl zijn publiek toch vooral een feestje wil. Lekker springen! Zo is zijn dichtbundel Albino is inmiddels al niet meer in druk, want dat is niet echt wat mensen van hem willen. (Overigens geeft Joost zijn publiek waar ze om vragen om in het laatste nummer van zijn set iets van zichzelf te geven. Dat was knap.).
Maar het lijkt dus eerder regel dan uitzondering: wanneer je meer dan een paar miljoen views hebt dan ben je een massaproduct en al je intenties ten spijt dan zul je het monster moeten voeren. Ze zijn zelf speelbal geworden van wat de massa wil.
Golven
Terug naar van Dik Hout. Zij hebben die uitdaging niet. Ze hoeven geen monster meer te voeren. En deze plaat is misschien niet hun beste — dat is natuurlijk een andere — en ik heb wel wat opmerkingen over de productie, maar het is zeker beter dan deze twee eerdere voorbeelden van Joost of Marco. En niet omdat het gitaren zijn.
Gitaarmuziek heeft het moeilijk de laatste jaren, het lijkt in een dipje te zitten. Maar alles komt in golven. Dus dat zal wel weer terugkomen dat is altijd al zo geweest. Ook dat is het veranderde getij.
Maar zoals gezegd, het gaat niet om gitaren. Dat zijn middelen, waar het om gaat is muziek met intentie. Eerlijke muziek. Muziek die misschien iets wil zeggen over het wat betekent om mens te zijn. Zonder dik aangezette ironie of mierzoete teksten, misschien wel een beetje ambigu.
Maar misschien is Lowlands daar gewoon de plek niet meer voor.