Het motto van bekende startup incubator Y Combinator is eenvoudig:
“Make something people want”
Paul Graham (Y Combinator)
Maak iets dat mensen willen en je bent een eind op weg om een bedrijf te beginnen.
Dit geldt niet alleen voor bedrijven maar ook voor artiesten, kunstenaars of muzikanten. Ook hun succes wordt vaak bepaald door in hoeverre ze iets maken dat andere mensen willen.
Wat is succes?
Eigenlijk is succes dus te definiëren op de volgende manier; succes is iets maken dat mensen willen.
Maar wat is maken? Voor bedrijven is maken een probleem oplossen — en wanneer je dat op een goedkopere, betere, andere manier dan bestaande oplossingen kan doen, dan heb je misschien iets in handen dan andere mensen willen.
Simpel toch? Ik heb lang gedacht dat het zo eenvoudig was. Echter….
Ik denk de laatste tijd steeds vaker aan social media influencers — de mensen die zichzelf als merk neerzetten, met hele teams achter zich — en die zinloze en zielloze Instagram- Youtube- of TikTok videos maken. Content waar geen passie uit spreekt. Ik zal niet snel iets zeggen over een schreeuwende youtube gamer die veel te snel praat en zichzelf van de ene verbazing in de ander laat rollen. Mits het oprecht is.
Wanneer iemand oprecht gepassioneerd is over het onderwerp, dan kan alles interessant zijn. Zelfs iemand die iets over het slijpen van schaven van beitels uitlegt.
Ik heb het nu over over de content die zonder passie of met gefingeerd passie, en vaak volgens een formule wordt geproduceerd. Het doel is likes of clicks (en daarmee advertentie opbrengsten), en de content is specifiek gemaakt om het algoritme te bespelen of om in te spelen op menselijke zwakheden.
Ik hoef geen voorbeelden van videos te geven, iedereen weet wat ik bedoel.
Maar het zijn vaak videos die miljoenen keren bekeken worden, dus wie ben ik om te zeggen dat het dus niet iets is dat mensen willen? (Make something people want). Want het lijkt juist iets te zijn dat mensen heel graag willen, anders zou het toch geen miljoenen keren bekeken worden?! En ook al is het luchtige content of entertainment, waarom zou dat niet iets mogen zijn dat mensen willen?
En daarnaast, wat is er mis met bespelen van een algoritme of proberen naam te maken voor jezelf? Elke artiest van Elvis tot the Beatles tot Dylan heeft zich daar schuldig aan gemaakt. Dat is voor een deel hoe het werkt. Van Gogh was ook gefrustreerd dat zijn schilderijen niet beter verkochten. En ook mijn kinderen willen horen dat ze een mooie tekening hebben gemaakt. Ieder mens zoekt erkenning, dat is deel van wat ons mensen maakt.
Maar toch wringt het ergens. Veel van die content waar ik het over heb, lijkt zo waardeloos. En dan wordt het bijna een filosofisch of ethisch vraagstuk.
Want wat is waarde?
Want wat is de definitie van waarde. Mag je alleen spreken over waarde als iets succesvol is (een publiek bereikt, geld oplevert etc.)? Maakt een kunstschilder die nooit een schilderij verkoopt, volgens die definitie dan geen waardevolle schilderijen? Is er een verschil tussen de activiteit en het resultaat van die activiteit als het gaat waarde? Is het maken van een TikTok omdat het de maker plezier geeft niet al een vorm van waarde?
Je zou er een avond over kunnen vullen maar het zou een te lange blog worden om dit onderwerp te behandelen.
En natuurlijk is een plek is voor vermaak, of zoals deze bekende quote zegt:
Time You Enjoy Wasting Is Not Wasted Time
Wie niet?
Maar dat betekent niet dat je tijd maar moet verspillen. De bovenstaande quote is wat mij betreft geen excuus om rotzooi te maken óf rotzooi te consumeren. Daarvoor is dit leven echt te kort. Naar mijn mening zou je met dat uitgangspunt de hoeveelheid rotzooi in je leven moeten willen beperken.
Maar wat is dan rotzooi? Precies die onzin-videos die echt alleen bedoeld zijn voor de likes en clicks. Ze voegen niets van waarde toe. Newsflash: wanneer miljoenen mensen je content consumeren, betekent dat niet per definitie dat je iets van waarde maakt. Dat je er veel geld mee verdiend wil niet zeggen dat je per definitie waardevolle dingen maakt. Dit besef lijkt soms verloren te gaan in de dagelijkse ratrace om likes en clicks.
Maar wat is dan waarde? Het is lastig te definiëren maar ik zou me kunnen beroepen op iets wat supreme court justice Potter Stewart ooit zei over porno: ‘I know it when I see it ‘. Het zo is het ook vaak met rotzooi.
Scherper gesteld: wanneer een maker het niet zou maken wanneer deze zeker weet dat niemand het ooit zou zien, wanneer de enige en/of primaire drijfveer om iets te maken is dat het iets moet opleveren, wanneer de maker het dus niet maakt om het te maken; dan is het hoogstwaarschijnlijk rotzooi.
Terug naar het Y Combinator motto. Ik zou die dus willen aanscherpen. Alleen iets maken dat mensen willen is niet genoeg. Waar het om gaat is het volgende: maak iets van waarde dat mensen willen.