Het Transtheoretisch model (TTM) — of in goed Engels: Stages of Change model — stelt dat er vijf fases zijn waar een mens doorheen beweegt wanneer je een gedragsverandering wil bereiken.
- Pre-contemplatie: je denkt er nog niet over na
- Contemplatie: nadenken
- Determinatie: voorbereiden
- Actie: doen
- Onderhoud: continue
Je kan de fases ook anders lezen.
Stoppen met roken?
- NEE
- MISSCHIEN
- OK, WAT MOET IK DAN DOEN?
- IK DOE HET!
- IK BLIJF HET DOEN
Een model is natuurlijk altijd een versimpelde weergave van de werkelijkheid, en er zijn nog veel meer veranderingsmodellen.
Maar wat interessant is aan TTM zijn een paar dingen.
- De onderzoekers hebben voor elke fase een doorlooptijd geconstateerd. En op basis daarvan stellen ze uiteindelijk vast dat een gedragsverandering 3 tot 6 maanden duurt.
Het aanleren van een nieuwe gewoonte; dus toepassen van een nieuw dieet of een sport ritme creëren in je leven of stoppen met roken doe je dus niet in een paar weken. Iedereen die anders beweert die jokt. - Mensen gaan niet van contemplatie direct naar actie. Er zit namelijk een hele belangrijke en natuurlijke stap tussen: een stap waarbij je voorzichtig met het idee speelt. En dat is een cruciale — en vaak vergeten — stap wanneer je de daaropvolgende stappen wil laten slagen.
- Het model heeft het relapse principe ingebakken. Dit betekent zoveel als één stap teruggaan. Wanneer je dus van stap 4 afval, ga je terug in stap 3, maar dus (nog) niet naar stap 2 of 1.
- Dit model die gaat over de pyche van de mens lijkt verdacht veel op de Innovatietheorie van Rogers; de theorie die iets vertelt over de verspreiding van een nieuw idee (met pioniers, voorlopers, achterlopers etc.). Mensen en processen zijn soms dus niet zo verschillend.
Eerder verschenen in de categorie ‘nog geen Nederlands Wikipedia pagina’: