Over journaling

Sinds een aantal jaar hou ik een journal bij. Misschien is het correcte Nederlandse woord hiervoor wel dagboek, maar ik blijf het voor nu journal noemen. Ook omdat ik dit gedrag opgepikt heb van verschillende (Engelstalige) bloggers en die noemen het ook zo.

Dit artikel gaat over hoe, wat en waarom van journalling.

https://t.co/jl1Rg63xFy pic.twitter.com/0nRqbJabBi

— Jan van den Berg (@loginn) December 31, 2022

Hoe?

Ik gebruik voor journaling een reguliere papieren agenda: eigenlijk zo één die je op school ook gebruikte. Maar in plaats van dat ik hier dingen in vooruit plan, gebruik ik de agenda om NA de tijd — elke dag — op te schrijven wat ik die vorige dag heb gedaan. Altijd achteraf dus.

Sinds een aantal jaar heeft de ‘Moleskine – Wekelijks – Large‘ agenda mijn voorkeur. Na wat omzwervingen. Het is kwalitatief prettig papier, en de kaft is van degelijk materiaal. Bij de Action liggen ook hetzelfde formaat agendas. Maar die covers gaan na een paar maanden gebruik schiften en het is goedkoop — beslist niet lekker — papier.

Normaliter was mijn tip om in december de Moleskine schoolagenda voor 2022 -2023 te kopen (die loopt dus van aug 2022 tot dec 2023). Want die zijn dan wat goedkoper én je krijgt meer blaadjes/ruimte. Maar die ruimte gebruikte ik toch niet, dus m’n huidige Moleskine loopt van jan – dec. En de agenda is daardoor wat dunner, wat ik prettig vind omdat dat ding altijd in m’n tas zit.

De Moleskine geeft je aan de linkerkant 7 vakken voor de 7 dagen van die week en aan de rechterkant een leeg (gelinieerd) blad.

De dagvakjes zijn niet heel groot, maar dat is goed. Dat dwingt je het puntsgewijs te houden. En als ik echt belangrijke dingen heb, dan gebruik ik de rechterkant.

Het idee is om het journal elke dag bij te werken. Op een vast moment. Ik doe het in de ochtend.

En ik journal dus op papier. Zonder stekker.

En met een Uni-Ball UB150 Eye Micro balpen, 0,2 mm lijndikte, blauw (ik heb meningen over pennen, maar dat is een andere blog).

De Moleskine heeft een bookmark en een elastiek. Het enige nadeel aan de Moleskine is dat er geen penloop bij zit, maar kun je los kopen. Wat ik ook altijd doe.

Wat?

Links

Ik schrijf per dag (links) meestal hele basale dingen op. Dingen van of over mijn gezin, dingen van of over werk. Heel eenvoudig: dingen die die dag gebeurd zijn of die ik heb gedaan. En vaak dingen die op dat moment niet heel relevant lijken (later hier meer over).

Het dagvakje is niet te groot dus het zijn meestal bullets.

Rechts

Aan de rechterkant schrijf ik dingen op de ik heb geleerd óf vragen die ik voor mezelf heb.

Dit kan dus heel divers zijn. Zo lees ik elke ochtend (voordat ik journal) steeds één pagina uit een paar verschillende (dag)boeken en meestal pik ik daar iets uit op wat ik wil onthouden: dat schrijf ik dan op.

Of als ik iets technisch nieuws heb geleerd — dat mijn leven beter maakt — dan schrijf ik dat op. Dit kan bijvoorbeeld zelfs een Vim key combo zijn. Dat gaat er in: schrijf de joy op! Of: de dingen waarvoor je dankbaar bent (dit is geen nieuw idee).

Belangrijker zijn de vragen die ik voor mezelf heb (rechterkant). Die gaan meestal zo: waarom reageerde ik zo en zo op die situatie? Had ik zus en zo anders moeten aanpakken? Of zaken die uit mijn coaching gesprekken zijn gekomen.

Kortom: vooral vragen over mijn eigen gedrag en hoe ik in bepaalde situaties reageerde.

Het gaat er niet om om de vragen te beantwoorden het gaat om de vraag stellen. Geef de vraag een plek.

De linkerkant is eigenlijk dus om aan het schrijven te raken, de rechterkant is om de échte vragen te stellen. Links is de setup voor rechts.

Aan de linkerkant is ALTIJD wel wat in te vullen. De rechterkant blijft soms leeg. Dat kan af en toe, maar als dit te lang duurt dan weet ik dat ik stilsta.

Waarom?

Hier zijn verschillende antwoorden op.

• Wie schrijft die blijft.
• Het is een dagstart. Het hoort bij het ritme om elke (werk)dag te beginnen.
• Het is een vast gegeven: ik schrijf eerst voor ik iets anders doe.
• Het is even stilstaan. Dagen, weken en zelfs maanden kunnen voorbij vliegen zonder dat je er erg in hebt. Mijn journal is waar ik de tijd probeer te vatten. Elke dag weer.
  • Ik vind het iets heel prettigs hebben: dat er één vaste plek is waarin ik de tijd op fles probeer te zetten tussen twee kaften.
• Reflectie: ik kijk regelmatig even dingen terug. Maar ik doe dit vooral op 31 december. Dan neem ik het jaar door en centraal daarbij is mijn journal. Want dan pas merk je wat je écht hebt geleerd, wat wil je meenemen én hoe belangrijk die kleine dingetjes aan de rechterkant toch bleken te zijn!
• Er is geen andere plek waar ik dit soort dingen kwijt kan (zie hieronder).

Voor wie?

Honderd procent voor mezelf. Ik moet er ook niet aan denken dat iemand anders het zou (kunnen) lezen. Er is namelijk geen plek waar ik zo openhartig ben als in mijn journal.

Maar het is misschien ook wel onleesbaar (cryptische, korte boodschappen die alleen ik begrijp) en saai (veel herhaling) voor anderen. Het zijn zeker geen zaken waaruit je spannende memoires kan destilleren.

Toen mijn vrouw haar opa een paar jaar geleden overleed kwamen er ook allemaal dagboekjes boven water. Opa — sowieso een man met veel humor — bleek al jaren van alles op te schrijven. Deze dagboekjes rouleren nu door de familie, ik heb flarden gezien en het is beslist soms echt hilarisch. Maar ik voel me bij het lezen ook een beetje een indringer: het was denk ik niet voor ons bedoeld. Dagboeken of journals zijn voor jezelf.

Uitdaging

Het kost letterlijk soms nog geen minuut van je dag, en een paar minuten als je het goed wil doen.

Ik heb in 2022 gemerkt dat ik iets minder in mijn journal schreef, omdat ik in 2022 ook elke dag een blog schreef. En dat is precies iets wat ik doe op het journal tijdstip en enerzijds zit dat elkaar dus in de weg anderzijds was er ook overlap (de blog gaat immers ook over dingen die ik geleerd heb).

Maar op 31 december bij het doornemen van het jaar merkte ik weer hoeveel waarde journaling voor mij heeft, anders dan bloggen, dus ook dat blijf ik gewoon doen. En ik kan het iedereen aanraden.